PAŃSTWO TO PRAWORZĄDNOŚĆ - APEL DO PARLAMENTARZYSTÓW PODKARPACIA

Państwo to praworządność. Praworządność to procedury i sprawiedliwe zasady dla wszystkich. Nierówne traktowanie obywateli i podmiotów to łamanie podstawowych zasad państwa prawa.

 Sprawa, a zwłaszcza skutki przymusowej restrukturyzacji Podkarpackiego Banku Spółdzielczego w Sanoku wydają się być dobitnym przykładem, że idea sprawiedliwego państwa prawa nie zawsze rządzących w Polsce obowiązuje. W momencie wszczęcia tzw. przymusowej restrukturyzacji (ang. resolution) osoby mające rachunki w PBS straciły na kilka dni możliwość dysponowania własnymi środkami pieniężnymi zdeponowanymi w banku. Pytanie, ilu mieszkańców Sanoka w tym czasie zostało bez środków do życia. Co niezwykle bulwersujące, instytucje odpowiedzialne za  restrukturyzację nie pofatygowały się w jasny i precyzyjny sposób na przekazanie społeczeństwu informacji o przyczynach i skutkach zaistniałej sytuacji. W kolejnych miesiącach nie stało się nic, poza zwróceniem  utraconych środków samorządom. Jednak pozostało wiele organizacji, w tym podmioty kościelne i szpitale, które środków nie odzyskały. 

Przykładowo, Parafia Chrystusa Króla w Sanoku straciła ponad 100 tys zł. To nie były pieniądze proboszcza, czy księży. To środki, które parafianie zebrali na organy w kościele. Czy jest sprawiedliwe, że władza państwowa po prostu te środki zabrała? Ludzie od nowa mają zbierać na organy? Nie chcemy żyć w przeświadczeniu, że środowiska antyklerykalne wykorzystają zaistniałą sytuację do dowodzenia słuszności pewnej „sprawiedliwości dziejowej”. Tu nie ma żadnej sprawiedliwości.

Procedury resolution (te zastosowane w  przypadku PBS) same w sobie budzą poważne wątpliwości moralne i prawne oraz ekonomiczne. Biorąc poważne wątpliwości co do sposobu przeprowadzenia restrukturyzacji oraz wybiórczego traktowania podmiotów przez Państwo, trzeba zacząć od wyjaśnienia kwestii podstawowej; jakie przesłanki powodują, że, jednym się oddaje, drugim nie? Czemu katolikom akurat nie? Dziś wystosowaliśmy apel do parlamentarzystów wyrażający oczekiwane, że zajmą się tą sprawą.

Sanok, 24 września 2020 roku

Parlamentarzyści  Podkarpacia

Procedury resolution narodziły się kilkanaście lat temu, po upadku banku Lehman Brothers. Stało się tak w wyniku zakwestionowania dotychczasowej zasady, iż skutki upadłości obciążają wierzycieli. Jeśli tak nie miało dalej być, alternatywy były dwie: koszty należy przerzucić na państwo, albo na udziałowców banku, właścicieli wkładów. Procedury resolution to przyjęcie tego drugiego rozwiązania. 

Moralnie, może to budzić poważne wątpliwości. Zwłaszcza wobec obecnej konstrukcji kreacji pieniądza i nadzoru rynku finansowego. W polskim wydaniu procedury resolution uznać należy za bardzo mało transparentne, wręcz budzące wątpliwości co do spełnienia standardów sprawiedliwości społecznej. Wątpliwości etyczne pogłębiają się, gdy ich pierwsze zastosowanie nastąpiło w stosunku do nietypowego banku, bo spółdzielczego, funkcjonującego w regionie o niskim poziomie zamożności społeczeństwa. Tym pierwszym bankiem w Polsce, poddanym procedurze resolution, jest Podkarpacki Bank Spółdzielczy w Sanoku. 

Sam przebieg prowadzonych w Sanoku procedur powinien spowodować, że parlamentarzyści naszego regionu bardziej zainteresują się tym, co się dzieje. Szczególnie jeden aspekt budzi bardzo poważne zastrzeżenia. W trakcie bardzo niejasnego, mało transparentnego postępowania początkowo zablokowane zostały wszystkie środki znajdujące się w banku. Później odblokowano część należącą do osób fizycznych. W nie do końca jasny sposób, Ministerstwo Finansów zrekompensowało straty samorządom (ale już nie samorządowym osobom prawnym). Natomiast całkowicie zlekceważono straty, jakie poniosły podmioty kościelne. W wielu przypadkach były to środki, jakie parafianie zgromadzili z myślą o remoncie kościoła, czy podobnych inwestycjach. Są to tak naprawdę pieniądze ludzi, którzy po tym, co się stało, muszą je po raz drugi wyciągnąć z własnej kieszeni, lub zrezygnować z ważnych dla danej społeczności przedsięwzięć. 

To właśnie budzi największe wątpliwości. Czy można zgodzić się na to, że w procedurze resolution pieniądze jednym podmiotom są oddawane, innym nie, bez zrozumiałego klucza? Chyba, że kluczem tym jest właśnie działanie przeciw katolikom. Dlatego zwracamy się do Parlamentarzystów Podkarpacia z apelem o jak najszybsze wyjaśnienie tej sprawy i naprawienie wyrządzonych krzywd.

W imieniu Stowarzyszenia Europa Tradycja

Ryszard Skotniczny, Prezes

W imieniu Stowarzyszenia Wsparcia Społeczności Lokalnej

Paweł Hydzik, Prezes